کابل و سیم‌های برق به دو گروه اصلی کابل و سیم مفتول و کابل افشان دسته بندی می‌شوند. با این که مسئولیت اصلی هر دو مدل کابل انتقال جریان الکتریکی میباشد، ولی خصوصیت ها و موارد استفاده این دو مدل کابل در خیلی از موارد متفاوت میباشد.

در این مطلب در مورد فرق میان کابل مفتولی و کابل افشان، مزیت ها و عیب های هر کدام از این کابل‌ها و موارد استفاده آن‌ها بیشتر می‌خوانیم.

کابل های مفتولی چیست و چه خصوصیت هایی دارند؟

کابل مفتولی گونه ای سیم الکتریکی میباشد که از یک قطعه فلزی منفرد و پیوسته تحت عنوان هادی جریان الکتریکی ایجاد شده است. جنس مواد رسانا در کابل مفتولی می‌تواند مس یا آلومینیوم باشد.

البته در موارد ویژه امکان دارد سیم مفتولی از فولاد یا نقره هم تولید شده باشد. این سیم عموما با یک ماده عایق مثل پی وی سی (پلی وینیل کلرید) یا لاستیک برای حفاظت از آن‌ها و ایجاد عایق الکتریکی پوشانده می‌شود.

کابل های مفتولی محکم و ضخیم میباشند و در صنایع زیرساختی زیادی مورد بهره قرار می‌گیرد که در قسمت های بعدی بیشتر درباره آن صحبت می نماییم.

بیشتر بخوانید: تفاوت کابل مفتولی و افشان

کابل های افشان چیست و چه خصوصیت هایی دارند؟

کابل افشان، گونه ای سیم الکتریکی میباشد که از چندین سیم کوچک‌تر به هم پیچیده یا بافته شده تولید شده است. برعکس سیم جامد که یک قطعه فلزی منفرد و پیوسته میباشد، سیم رشته‌ای از چند سیم نازک‌تر ایجاد شده است که با یکدیگر ترکیب می‌شوند تا یک رسانای جریان بزرگ‌تر و انعطاف‌پذیر را ایجاد کنند.

از لحاظ جنس سیم و رسانا و عایق دور آن، سیم افشان با سیم مفتولی فرقی ندارد و تفاوت فقط در سایز و تعداد سیم‌های هادی میباشد. سیم افشان بسته به تعداد و آرایش هر سیم در مدل‌های متنوعی موجود است و خرید کابل افشان در انواع و اقسام مدل‌ها و کارایی ها ممکن میباشد.

عمده ترین مدل کابل افشان مدلی میباشد که در آن سیم‌های کوچکتر در لایه‌های متحدالمرکز قرار گرفته‌اند و بعد دور هم پیچیده شده‌اند تا سیم بزرگ‌تر را ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید: سیم نایلون و علت استفاده از آن

فرق کابل های مفتولی و کابل های افشان

تا به این بخش متوجه شدیم که کابل افشان و سیم مفتولی از لحاظ مدل ساختار با هم متفاوت میباشند. ولی این تفاوت در عملکرد و موارد استفاده این دو مدل سیم چه تغییری ایجاد می‌کند؟

در این بخش مهم‌ترین موارد فرق میان کابل مفتولی و کابل افشان را مطالعه می‌کنیم.

مبلغ

از لحاظ مبلغ، قیمت کابل افشان عمدتا گران‌تر از سیم جامد میباشد، هرچند که این مبلغ به نوع برند و خصوصیت های دیگر هم مرتبط میباشد. ولی چرا این اتفاق رخ میدهد؟

پروسه تولید سیم رشته‌ای احتیاج به مرحله های اضافه برای پیچاندن یا قیطاندن رشته‌ها به هم است که همین نیز هزینه تولید را ارتقا میدهد. در برابر آن کابل مفتولی، ساخت و تولید آسان تر و ساده‌تری هم دارد و به همین خاطر هم نرمال است که مبلغ سیم مفتولی اندک تر از کابل افشان باشد.

بیشتر بخوانید: ریسه های تزئینی

رسانش

راجع به رسانش هم می‌توان به فرق کابل مفتولی و کابل افشان اشاره نمود. همانگونه که گفتیم سیم مفتولی فقط از یک هادی منفرد و پیوسته بدون هیچ رشته‌ای ایجاد شده است، در حالی که سیم افشان از چند ها رشته سیم تولید شده است.

با توجه به همین مسئله می‌توان ذکر کرد که کابل مفتولی در قیاس با کابل افشان رسانایی برتری را ارائه می‌دهد چون هیچ اتصالی میان رشته‌ها وجود ندارد که بتواند مقاومت ایجاد نماید.

این موجب می‌شود آن را برای کارایی هایی که احتیاج به کمترین تلفات برق دارند مثل ساختمان‌های مسکونی و تجاری، متناسب کند.

مزیت های بهره مندی از کابل های مفتولی و کابل افشان

کابل های مفتولی از کابل‌های محبوب در صنعت میباشد چون به علت هزینه تولید ارزان، به صرفه‌تر از کابل افشان میباشد. این کابل‌ها ساده و در همین حال به میزان کافی ماندگار هستند.

اگر تنش مکانیکی (مثل خم شدن و تا شدن) در محوطه وجود نداشته باشد، کابل مفتولی به علت ضخیم بودن خود کاملا مقاوم میباشد و مدت بسیاری می‌توان از آن استفاده نمود.

از جهتی تولید سیم مفتولی هم خیلی راحت و بدون پیچیدگی میباشد و همینطور قطر خیلی فشرده‌تری نسبت به کابل افشان دارد.

نصب سیم در یک راه طولانی برای سیم افشان آسان تر میباشد و جریان می‌تواند در راه های طولانی هم بدون مشکل حمل گردد. از جهتی دیگر این مدل کابل انعطاف پذیری متناسبی دارد و حتی اگر جایی نیاز باشد کابل خم شود یا برای مثال در بخش گوشه قرار بگیرد، اشکالی برای آن به وجود نخواهد آمد.

سیم های افشان می‌تواند مقادیر زیادی ارتعاش و خم شدن را بدون خستگی یا شکستن تحمل نماید و در چنین محوطه هایی از دوام خیلی بالایی مواجه خواهد بود.

عیب ها و محدودیت های بهره مندی از کابل های مفتولی و کابل های افشان

در کنار مزیت ها و کارایی های مختلف، هیچ یک از این دو کابل عاری از اشکال نیستند. اگر با کابل مفتولی شروع نماییم، از اشکالات این کابل این میباشد که فقط در گیِج‌های کوچک فروخته می‌شود.

همینطور اگر شرایط به صورتی باشد که خمش یا ارتعاش مداومی وجود داشته باشد، کابل امکان دارد سریعتر از تایم معمول فرسوده و خراب شود و احتیاج به جایگزینی داشته باشد.

به همین علت هم کابل های جامد برای استفاده هایی مثل رباتیک یا وسیله های نقلیه که احتیاج به حرکت قابل توجهی دارند، مطلوب نیستند. این نوع کابل از شکل پذیری و انعطاف کافی مواجه نیست و به همین خاطر هم اگر لازم باشد در شکل های مختلف خم شود، نمی‌تواند سالم بماند.

کابل های افشان در قیاس با کابل مفتولی، ظرفیت حمل جریان کمتری دارد. این به معنای این است که برای ظرفیت حمل مشابه، کابل رشته‌ای بایستی قطر بزرگ‌تری داشته باشد.

ضمنا در موضوع هزینه هم سیم افشان به علت چرخه تولید پیچیده‌تر، گران قیمت‌تر میباشد و پروژه‌های انجام شده با این سیم به هزینه بیشتری احتیاج دارند.

از دیگر عیب های کابل افشان می‌توان به تداخل الکترونیکی در آن اشاره نمود.

بیشتر بخوانید: کاربرد کابل های مفتولی